"Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα πρέ­πει να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά του χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά"

Μια καταπληκτική συνέντευξη αναδημοσιεύουμε από το περιοδικό ΕΠΟΧΗ, που δείχνει πόσο ρευστά είναι αυτή τη στιγμή όλα στο ΣΥΡΙΖΑ και πόσο καίριο γίνεται το θέμα της επιρροής των ριζοσπαστικών, επαναστατικών τάσεων στη διαμόρφωση των θέσεων του νέου κόμματος.

Συνέντευξη με τον πολιτικό επιστήμονα Χριστόφορο Βερναρδάκη - Τη συ­νέ­ντευ­ξη πή­ρε ο Π. Εγγλέ­ζος (Εποχή)

Πό­σο ρευ­στό εί­ναι το πο­λι­τι­κό σκη­νι­κό; Μπο­ρούν να συμ­βούν τα πά­ντα;

Σα­φώς. Θα έ­λε­γα ό­τι έ­χου­με ε­πι­στρέ­ψει σε μια πε­ρίο­δο πο­λι­τι­κών σει­σμών με α­πρό­βλε­πτες ε­ξε­λί­ξεις. Ωστό­σο, οι νέ­οι πο­λι­τι­κοί πρω­τα­γω­νι­στές, που προέ­κυ­ψαν α­πό τις τε­λευ­ταίες ε­κλο­γές, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και η νε­ο­φα­σι­στι­κή Χρυ­σή Αυ­γή εί­ναι στα­θε­ρο­ποιη­μέ­νοι. Οι ό­ποιες με­τα­κι­νή­σεις και με­τα­το­πί­σεις α­φο­ρούν κυ­ρίως τα κόμ­μα­τα της συ­γκυ­βέρ­νη­σης, το ΚΚΕ και τα πο­λύ μι­κρά κόμ­μα­τα, ό­πως ο ΛΑ­ΟΣ, οι Οι­κο­λό­γοι Πρά­σι­νοι, που στην ου­σία ε­ξα­φα­νί­ζο­νται.

Με βά­ση την τε­λευ­ταία δη­μο­σκό­πη­ση της VPRC ποιοι ε­νι­σχύο­νται; Ενι­σχύο­νται τα «ά­κρα» και δυ­σκο­λεύο­νται τα λε­γό­με­να «με­σαία» κόμ­μα­τα;

Ενι­σχύε­ται το έ­να ά­κρο, η φα­σι­στι­κή δε­ξιά. Και ε­νι­σχύε­ται εις βά­ρος της φι­λε­λεύ­θε­ρης δε­ξιάς.

Ποια κόμ­μα­τα χά­νου­ν;

Τα κόμ­μα­τα της συ­γκυ­βέρ­νη­σης δέ­χο­νται με­γά­λη πίε­ση. Και οι βα­σι­κοί του πυ­λώ­νες τεί­νουν προς ε­ξα­φά­νι­ση, ό­πως το ΠΑ­ΣΟΚ.

Η κυ­βέρ­νη­ση α­ντέ­χει;

Όχι, με βά­ση τα πο­σο­τι­κά δε­δο­μέ­να των δη­μο­σκο­πή­σεων, δεν α­ντέ­χει. Για­τί μην ξε­χνά­με ό­τι υ­πάρ­χουν και ποιο­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, που εν­δε­χο­μέ­νως να αλ­λά­ξουν τη ση­με­ρι­νή ει­κό­να. Πά­ντως οι δεί­κτες ι­κα­νο­ποίη­σης της κοι­νω­νίας α­πό την πο­λι­τι­κή της κυ­βέρ­νη­σης εί­ναι α­νύ­παρ­κτες.

Το ΠΑ­ΣΟ­Κ, η ΔΗ­ΜΑ­Ρ

Πράγ­μα­τι, οι ποιο­τι­κοί δεί­κτες για την κυ­βέρ­νη­ση εί­ναι αρ­νη­τι­κοί. Εντού­τοις, το ά­θροι­σμα των τριών κομ­μά­των που συ­γκυ­βερ­νούν, συ­γκρο­τεί μια σχε­τι­κή πλειο­ψη­φία.

Το κά­θε έ­να α­πό τα κόμ­μα­τα της συ­γκυ­βέρ­νη­σης, δεν έ­χει το ί­διο ι­στο­ρι­κό φορ­τίο. Φαί­νε­ται ό­τι στη συ­νεί­δη­ση του κό­σμου ο βα­σι­κός υ­πεύ­θυ­νος για τα δει­νά της κοι­νω­νίας, αλ­λά και για τη δια­φθο­ρά, εί­ναι το ΠΑ­ΣΟΚ. Έχου­με τη ΔΗ­ΜΑΡ που εί­ναι έ­να κόμ­μα με ι­διαι­τε­ρό­τη­τες, που προ­σπα­θεί να ι­σορ­ρο­πή­σει σε έ­να πλαί­σιο κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς, με το πλε­ο­νέ­κτη­μα ό­τι δεν κου­βα­λά­ει τη φθο­ρά άλ­λων σχη­μά­των. Συ­νε­πώς, υ­πάρ­χει με­γα­λύ­τε­ρη α­νο­χή στη ΔΗ­ΜΑΡ.

Δεν έ­χει, ό­μως, δυ­να­μι­κή…

Όχι δεν έ­χει. Νο­μί­ζω, δε, ό­τι η ΔΗ­ΜΑΡ σε με­γά­λο βαθ­μό θα α­κο­λου­θή­σει την πτω­τι­κή πο­ρεία του ΠΑ­ΣΟΚ. Θα εί­ναι η δεύ­τε­ρη που θα πλη­ρώ­σει α­πό τη δυ­σα­ρέ­σκεια του κό­σμου. Θα έ­χου­με την ε­ξής, χρο­νι­κά, ε­ξέ­λι­ξη. Το πρώ­το κόμ­μα που θα υ­πο­στεί με­γά­λη φθο­ρά θα εί­ναι -και εί­ναι- το ΠΑ­ΣΟΚ. Το δεύ­τε­ρο κόμ­μα θα εί­ναι η ΔΗ­ΜΑΡ και τρί­τη θα εί­ναι η Νέα Δη­μο­κρα­τία.

Το ΠΑ­ΣΟΚ πά­ει για συ­νέ­δριο. Εί­ναι σε θέ­ση να α­να­στρέ­ψει τη ση­με­ρι­νή του πο­ρεία;

Τό­τε που θα το κά­νει, θα εί­ναι έ­να συ­νέ­δριο χω­ρίς νό­η­μα. Και δεν βλέ­πω πώς μπο­ρεί να εί­ναι δια­φο­ρε­τι­κά. Θα εί­ναι στην ου­σία συ­νέ­δριο δια­χεί­ρι­σης της ε­ξου­σίας του Βε­νι­ζέ­λου.

Με βά­ση αυ­τή την ει­κό­να υ­πάρ­χει πε­ρί­πτω­ση να δού­με νέα κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά σχή­μα­τα;

Νο­μί­ζω, ναι. Το ΠΑ­ΣΟΚ. Θα εί­ναι έ­να μι­κρό μόρ­φω­μα, που στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση για αυ­τό, θα δια­πραγ­μα­τευ­τεί με πο­λι­τι­κούς κύ­κλους, ί­σως και με την ΔΗ­ΜΑ­Ρ, αλ­λά ό­χι σε ι­σό­τι­μη βά­ση.

Η ά­νο­δος της φα­σι­στι­κής δε­ξιάς

Η ά­νο­δος της φα­σι­στι­κής δε­ξιάς, θα συ­νε­χι­στεί; Υπάρ­χουν ποιο­τι­κά στοι­χεία που να στη­ρί­ζουν αυ­τή την εκ­δο­χή;

Εί­ναι έ­να υ­παρ­κτό εν­δε­χό­με­νο. Η ά­νο­δος της Χρυ­σής Αυ­γής στη­ρί­ζε­ται στην κρί­ση του κομ­μα­τι­κού συ­στή­μα­τος και φυ­σι­κά στην οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση. Η Χ.Α. εί­ναι έ­να μόρ­φω­μα που έ­χει μια συ­γκε­κρι­μέ­νη α­νά­γνω­ση της οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης, ρα­τσι­στι­κή, ε­θνι­κι­στι­κή κ.λπ., που ρί­χνει το βά­ρος στον α­ντι­συ­στη­μι­σμό και κά­νο­ντας δου­λειά πε­δίου.

Τι εν­νο­είς;

Εννοώ ό­τι πα­ρεμ­βαί­νουν στο πα­ζά­ρι των μι­κρο­πω­λη­τών, χτυ­πά­νε τον με­τα­νά­στη, πα­ρεμ­βαί­νουν στο θέ­α­τρο και κυ­νη­γά­ει τους η­θο­ποιούς. Φτιά­χνει συσ­σί­τια α­πο­κλείο­ντας τους ξέ­νους. Και ό­λα αυ­τά τα κά­νει συ­στη­μα­τι­κά. Επί­σης, έ­χει στρα­τη­γι­κή. Ως «κόμ­μα» δεν έ­χει να κά­νει σε τί­πο­τα με τον ΛΑ­ΟΣ. Ο Λαϊκός Ορθό­δο­ξος Συ­να­γερ­μός εί­ναι έ­να κόμ­μα του α­κρο­δε­ξιού με­σαίου χώ­ρου. Ήταν πο­λύ λάι­τ, δεν εί­χε ορ­γα­νω­τι­κή πο­λι­τι­κή, δεν εί­χε ορ­γα­νώ­σεις βά­σης, δεν έ­κα­νε δου­λειά πε­δίου. Πά­ντα κι­νιό­ταν με­τα­ξύ μιας α­κρο­δε­ξιάς πα­ρα­φι­λο­λο­γίας και μια συ­στη­μι­κής νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πο­λι­τι­κής.

Η Χ.Α. α­πό πού αν­τλεί δυ­νά­μεις;

Από τις ε­ξα­θλιω­μέ­νες λαϊκές τά­ξεις.

Οι ο­ποίες μέ­χρι τώ­ρα τι ψή­φι­ζα­ν;

Κυ­ρίως ψή­φι­ζαν τα δύο κόμ­μα­τα ε­ξου­σίας.

Υπάρ­χουν δείγ­μα­τα ψη­φο­φό­ρων της α­ρι­στε­ράς που σή­με­ρα ε­πι­λέ­γουν Χρυ­σή Αυ­γή;

Από τους πα­ρα­δο­σια­κούς ψη­φο­φό­ρους της α­ρι­στε­ράς, ό­χι. Κυ­ρίως πρό­κει­ται για πο­λύ φτω­χά κοι­νω­νι­κά στρώ­μα­τα…

Νέ­οι σε η­λι­κία;

Δεν θα το έ­λε­γα. Οι τε­λευ­ταίες ε­κλο­γές α­νέ­δει­ξαν τρεις με­γά­λες δε­ξα­με­νές για τη Χ.Α. Οι ά­νερ­γοι, κυ­ρίως οι μα­κρο­χρό­νια ά­νερ­γοι, στρώ­μα­τα της μι­κρής ι­διο­κτη­σίας και η α­στυ­νο­μία. Η α­στυ­νο­μία, ως κρα­τι­κός μη­χα­νι­σμός α­πα­σχο­λεί πά­ρα πολ­λούς αν­θρώ­πους, που μα­ζί με τις οι­κο­γέ­νειές τους, εί­ναι δε­κά­δες χι­λιά­δες άν­θρω­ποι. Έχου­με, πλέ­ον, μια ι­δε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή αυ­το­νό­μη­ση ε­νός βα­σι­κού πυ­ρή­να του α­στι­κού κρά­τους.

Η μο­να­ξιά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Με βά­ση τις δη­μο­σκο­πή­σεις, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεί­χνει να δια­τη­ρεί τα υ­ψη­λά πο­σο­στά των τε­λευ­ταίων ε­κλο­γών. Με τα ση­με­ρι­νά δε­δο­μέ­να, η πο­ρεία του ποια θα εί­ναι;

Δια­τη­ρεί τις δυ­νά­μεις του, αλ­λά αν θέ­λει να κά­νει έ­να βή­μα πα­ρα­πά­νω θα χρεια­στεί να ε­πα­να­το­πο­θε­τή­σει την πο­λι­τι­κή του στρα­τη­γι­κή. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εί­ναι πο­λύ πι­θα­νό να εί­ναι πρώ­το κόμ­μα στη νέα ε­κλο­γι­κή α­να­μέ­τρη­ση, αλ­λά σε έ­να δύ­σκο­λα ο­ρι­ζό­με­νο και συ­νε­χώς με­τα­βαλ­λό­με­νο πο­λι­τι­κό το­πίο, χω­ρίς ό­μο­ρους πο­λι­τι­κούς χώ­ρους και με τη φα­σι­στι­κή α­πει­λή μπρο­στά μας. Και ό­λα αυ­τά σε έ­να πο­λι­τι­κό πε­ρι­βάλ­λον που δια­λύο­νται ό­λα τα «με­σαία» πο­λι­τι­κά μορ­φώ­μα­τα. Ας κά­νου­με μια υ­πό­θε­ση ερ­γα­σίας. Να εί­ναι πρώ­το κόμ­μα ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και να έ­χει α­ξιω­μα­τι­κή α­ντι­πο­λί­τευ­ση εί­τε την Χρυ­σή Αυ­γή εί­τε να έ­χει υ­πάρ­ξει έ­να τό­σο α­να­θεω­ρη­μέ­νο πο­λι­τι­κό το­πίο, που η πιο συγ­γε­νής πο­λι­τι­κή δύ­να­μη να εί­ναι η Νέα Δη­μο­κρα­τία ή έ­να τμή­μα της. Μπο­ρεί να α­κού­γε­ται ως ε­ξω­φρε­νι­κό αυ­τό το εν­δε­χό­με­νο, αλ­λά με τη ρευ­στό­τη­τα που υ­πάρ­χει σή­με­ρα και με τη διά­λυ­ση των πα­λαιών κομ­μα­τι­κών δο­μών, δεν μπο­ρεί να α­πο­κλει­στεί. Το ΠΑ­ΣΟΚ με τη ση­με­ρι­νή του μορ­φή, εί­ναι πο­λύ πι­θα­νό να μην το δού­με στη νέα Βου­λή. Δεν ξέ­ρω πό­σο α­σφα­λής εί­ναι η κοι­νο­βου­λευ­τι­κή ε­πι­βίω­ση της ΔΗ­ΜΑΡ. Δεν ξέ­ρω, ε­πί­σης, κα­τά πό­σο το ΚΚΕ θα κα­τα­φέ­ρει να α­να­συ­γκρο­τή­σει τις δυ­νά­μεις του και να α­να­κτή­σει, έ­στω, έ­να α­ξιο­πρε­πές πο­σο­στό. Τέ­λος, α­πό που­θε­νά δεν δια­φαί­νε­ται αύ­ξη­ση της ε­πιρ­ροής χώ­ρων ό­πως η Α­ΝΤΑΡ­ΣΥΑ και οι Οι­κο­λό­γοι Πρά­σι­νοι.

Άρα, ο μπο­ρεί ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να βρε­θεί μό­νος του σε έ­να εχ­θρι­κό πε­ρι­βάλ­λον.

Πρα­κτι­κά έ­χει βρε­θεί μό­νος του. Και τί­θε­ται το ε­ρώ­τη­μα με ποια στρα­τη­γι­κή πας στις ε­πό­με­νες ε­κλο­γές. Μα­κά­ρι να υ­πήρ­χε έ­να ΚΚΕ ι­σχυ­ρό που να μπο­ρού­σε να ε­νταχ­θεί σε έ­να μέ­τω­πο, για πα­ρά­δειγ­μα, υ­πε­ρά­σπι­σης της δη­μο­κρα­τίας, των πο­λι­τι­κών και κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, λοι­πόν, θα πρέ­πει να ι­σορ­ρο­πή­σει α­νά­με­σα στην α­νά­γκη να υ­πάρ­ξουν ευ­ρύ­τε­ρες κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χίες και μέ­τω­πα, πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά και α­πό την άλ­λη να αρ­χί­σει να σκέ­φτε­ται το εν­δε­χό­με­νο της αυ­το­δυ­να­μίας.

Αν στις προ­η­γού­με­νες ε­κλο­γές α­ντι­στρέ­φα­με τα πο­σο­στά ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ο τε­λευ­ταίος θα ή­ταν μεν πρώ­το κόμ­μα, αλ­λά δεν θα εί­χε αυ­το­δυ­να­μία και θα ή­ταν υ­πο­χρεω­μέ­νος αν ή­θε­λε να κυ­βερ­νή­σει να συμ­μα­χή­σει με άλ­λες δυ­νά­μεις. Ποιες θα ή­ταν αυ­τές;

Δεν υ­πήρ­χαν, αυ­τή εί­ναι η α­λή­θεια.

Στρα­τη­γι­κή αυ­το­δυ­να­μίας

Ποια θα πρέ­πει, λοι­πόν, να εί­ναι η στρα­τη­γι­κή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σή­με­ρα;

Το πρώ­το που πρέ­πει να κά­νει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εί­ναι να δη­μιουρ­γή­σει μια με­γά­λη κοι­νω­νι­κή συμ­μα­χία. Οι πο­λι­τι­κές συμ­μα­χίες, που εί­ναι α­να­γκαίες, δυ­στυ­χώς δεν εί­ναι στο χέ­ρι του. Θα πρέ­πει να υ­πάρ­ξουν πο­λι­τι­κά μορ­φώ­μα­τα που να εί­ναι ό­μο­ρα και συ­γκλί­νο­ντα, που σή­με­ρα δεν υ­πάρ­χουν. Και ό­πως εί­πα να έ­χει στο μυα­λό του ό­τι μπο­ρεί να υ­πο­χρεω­θεί εκ των πραγ­μά­των να κι­νη­θεί σε μια στρα­τη­γι­κή αυ­το­δυ­να­μίας. Και αυ­τό δεν μπο­ρεί να συμ­βεί α­πό μό­νο του. Θα χρεια­στεί να δου­λέ­ψεις πά­νω σε αυ­τό.

Υπάρ­χει η λο­γι­κή του ώ­ρι­μου φρού­του. Πε­ρι­μέ­νου­με να κα­ταρ­ρεύ­σουν μό­νοι τους. Συμ­φω­νείς με αυ­τή την ά­πο­ψη;

Όχι. Εί­ναι μια θεω­ρία που δεν πα­τά­ει στα πό­δια της, ει­δι­κά σή­με­ρα. Δεν μπο­ρεί να ξέ­ρεις πό­τε θα ω­ρι­μά­σει και αν ω­ρι­μά­σει τι θα συμ­βεί.

Να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά

 

Υπάρ­χει μια δεύ­τε­ρη λο­γι­κή, που λέει ό­τι αν θέ­λου­με να α­να­λά­βει τη δια­κυ­βέρ­νη­ση της χώ­ρας ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, θα πρέ­πει να κα­τε­βά­σει τους τό­νους, ώ­στε να γί­νει α­πο­δε­κτός α­πό έ­να σύ­στη­μα, που σή­με­ρα τον α­ντι­με­τω­πί­ζει ά­κρως εχ­θρι­κά.

Δεύ­τε­ρο με­γά­λο λά­θος. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα πρέ­πει να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά του χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Να εγ­γυη­θεί στην κοι­νω­νία έ­να πρό­γραμ­μα πλή­ρους α­να­τρο­πής στις δο­μές της πο­λι­τι­κής και της οι­κο­νο­μίας. Στην ε­κλο­γι­κή στρα­τη­γι­κή υ­πάρ­χουν πά­ντα δύο τά­σεις. Η μία τά­ση εί­ναι αυ­τό που έ­κα­νε η πα­ρα­δο­σια­κή α­ρι­στε­ρά. Που θεω­ρού­σε ό­τι υ­πάρ­χει δυ­νη­τι­κά έ­νας με­σαίος ψη­φο­φό­ρος, που αν κι­νού­μα­σταν προς αυ­τόν θα τον κερ­δί­ζα­με. Πρό­κει­ται για μια ε­κλο­γι­κί­στι­κη α­νά­λυ­ση, που έ­φερ­νε τα α­κρι­βώς α­ντί­θε­τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα.

Τώ­ρα, πρέ­πει να συμ­βεί το α­κρι­βώς α­ντί­θε­το και η συ­γκυ­ρία ευ­νο­εί τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά του χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, και να φέ­ρει κο­ντά σε αυ­τά τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά τον πε­ρί­φη­μο με­σαίο ψη­φο­φό­ρο, αν βέ­βαια αυ­τός υ­πάρ­χει, που νο­μί­ζω ό­τι δεν υ­πάρ­χει. Δεν πρέ­πει να κι­νη­θείς προς το κέ­ντρο, άλ­λω­στε, αυ­τό δεν υ­πάρ­χει αυ­τή τη στιγ­μή. Το κέ­ντρο, ι­δε­ο­λο­γι­κά εν­νοώ, που δεν έ­χει κα­μία ι­δε­ο­λο­γι­κή γω­νία, και κι­νεί­ται στη λο­γι­κή του θε­σμι­κού αυ­το­νό­η­του, πρέ­πει να το α­πο­φύ­γεις. Αν το έ­κα­νε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα ή­ταν α­να­πο­τε­λε­σμα­τι­κό και ως προς την ε­κλο­γι­κή του στό­χευ­ση, αλ­λά και ως προς την ποιό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης την ο­ποία εν­δε­χο­μέ­νως θα α­να­λά­βει. Από την άλ­λη πλευ­ρά, αν θέ­λεις να ε­νι­σχύ­σεις τα ρι­ζο­σπα­στι­κά σου χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, ση­μαί­νει πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα.

Χρεια­ζό­μα­στε έ­να ε­πα­να­στα­τι­κό κόμ­μα

Οι νέες οι­κο­νο­μι­κές και κοι­νω­νι­κές συν­θή­κες ο­δη­γούν στην α­νά­γκη ε­νός πο­λι­τι­κού κόμ­μα­τος και ό­χι μιας συμ­μα­χίας, ε­νός με­τώ­που;

Ναι, αλ­λά δεν ξέ­ρω πό­σο ώ­ρι­μο εί­ναι. Κοί­τα­ξε, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλ­λά και ο Συ­να­σπι­σμός λει­τουρ­γούν πε­ρισ­σό­τε­ρο σαν καρ­τέλ ο­μά­δων και τά­σεων πα­ρά ως κόμ­μα. Κόμ­μα ση­μαί­νει συ­νο­χή, α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα, πει­θαρ­χεία, α­νι­διο­τέ­λεια, τα­κτι­κή και στρα­τη­γι­κή, ι­δε­ο­λο­γι­κά ταυ­το­τι­κά στοι­χεία. Συ­νε­πώς, η ση­με­ρι­νή φά­ση δεν ευ­νο­εί μια χα­λα­ρή πο­λι­τι­κή συμ­μα­χία, αλ­λά έ­να ι­σχυ­ρό κόμ­μα της α­ρι­στε­ράς. Θα έ­λε­γα ό­τι χρειά­ζε­ται έ­να ε­πα­να­στα­τι­κό κόμ­μα της α­ρι­στε­ράς. Απλώς δεν ξέ­ρω αν η α­ρι­στε­ρά εί­ναι σε θέ­ση να α­ντι­λη­φθεί την ι­στο­ρι­κή αυ­τή δυ­να­τό­τη­τα, που μπο­ρεί να την έ­χεις ξα­νά με­τά α­πό ε­κα­τό χρό­νια.

Ο κό­σμος, μέ­σα α­πό την ε­μπει­ρία της κρί­σης, μέ­σα α­πό ό­σα βιώ­νει α­να­στο­χά­ζε­ται;

Εννο­εί­ται. Βρι­σκό­μα­στε σε μια φά­ση ρι­ζι­κού με­τα­σχη­μα­τι­σμού της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νίας. Στην κοι­νω­νι­κή της δο­μή, στην ι­δε­ο­λο­γία της, στις πο­λι­τι­κές της ε­πι­λο­γές… Να έ­νας α­κό­μα λό­γος που χρειά­ζε­σαι κόμ­μα. Θα πρέ­πει σε αυ­τή τη ρευ­στό­τη­τα, σε αυ­τή την α­μορ­φία να υ­πάρ­ξει έ­να πο­λι­τι­κό ε­πι­τε­λείο, που να λει­τουρ­γεί, βε­βαίως, δη­μο­κρα­τι­κά, και να εί­ναι σε θέ­ση να μορ­φο­ποιεί και να δί­νει διε­ξό­δους.

Αν η α­ρι­στε­ρά, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εν προ­κει­μέ­νω, α­να­λά­βει τη δια­κυ­βέρ­νη­ση της χώ­ρας μέ­σα σε αυ­τό το διε­θνές πλαί­σιο, θα α­ντέ­ξει;

Ναι, αν υ­πάρ­χει συ­νο­χή και α­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τα. Με ο­ρι­σμέ­νες προϋπο­θέ­σεις σα­φώς μπο­ρεί να α­ντέ­ξει και εν­δε­χο­μέ­νως να δη­μιουρ­γή­σει ευ­ρύ­τε­ρα ρήγ­μα­τα και σε ε­πί­πε­δο Ευ­ρώ­πης. Αν κι­νη­θεί στη λο­γι­κή του με­σαίου ψη­φο­φό­ρου, αν ε­πί της ου­σίας δη­λα­δή, εγ­γυη­θεί στο σύ­στη­μα ό­τι δεν θα αλ­λά­ξει τί­πο­τα, τό­τε θα έ­χει, έ­τσι κι αλ­λιώς, α­πο­τύ­χει. Υπάρ­χει μια ι­στο­ρι­κή δυ­να­τό­τη­τα σή­με­ρα. Εί­ναι η ώ­ρα των με­γά­λων α­να­τρο­πών στην Ελλά­δα. Πρέ­πει να τα αλ­λά­ξεις ό­λα. Από το φο­ρο­λο­γι­κό σύ­στη­μα και τη φο­ρο­λό­γη­ση του κε­φα­λαίου έως τον τρό­πο που λει­τουρ­γεί η δη­μό­σια διοί­κη­ση. Μπο­ρεί σή­με­ρα -και αυ­τό εί­ναι άλ­λη μια ι­στο­ρι­κή δυ­να­τό­τη­τα- να υ­πάρ­ξει η­γε­μο­νία των ι­δεών της α­ρι­στε­ράς, της αλ­λη­λεγ­γύης, της α­νι­διο­τέ­λειας, της ι­σό­τη­τας, της α­ξιο­πρέ­πειας. Αυ­τές οι α­ξίες βρί­σκο­νται σε α­πό­λυ­τη ρή­ξη με το κε­ντρι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα, αλ­λά και με τα υ­πο­συ­στή­μα­τά του.

Αναδημοσίευση από τη Εποχή.