Κυριακές, τι ισχύει, τι θέλουν ... πέντε παρατηρήσεις και ένα ερώτημα

του Μανώλη Γ. Ψαρουδάκη
Οικονομικού Επόπτη Ε.Σ.Ε.Ε.

Οι Κυριακές έχουν την δική τους ιστορία στην Ζωή, στην Εκκλησία, στην Τέχνη, στον Πολιτισμό και στο Εμπόριο. Αυτή την ιστορία θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε.

Το 1910 το Βασίλειο της Ελλάδος αποφασίζει την κήρυξη της Κυριακής ως αργίας για όλους τους εργαζόμενους με πρώτη την 02/01/1910.

Το 1971 επί δικτατορίας με νομοθετικό διάταγμα διαχωρίζεται το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων με το ωράριο των εμποροϋπαλλήλων, με άλλο διάταγμα επιτρέπεται η λειτουργία των επιχειρήσεων λιανικής μια Κυριακή πριν τα Χριστούγεννα.

Το 2005 ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Παπαθανασίου και ο τότε Γεν. Γραμματέας Καταναλωτή κ. Θ. Σκορδάς τώρα Υφυπουργός Ανάπτυξης, διευρύνει το ωράριο τις καθημερινές στις 21.00 και το Σάββατο στις 20.00

Λίγους μήνες μετά ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Δ. Σιούφας προσπάθησε να περάσει το ενδεχόμενο να παραμένουν τα καταστήματα ανοικτά 5-6 Κυριακές το χρόνο, προσπάθεια που δεν τελεσφόρησε.

Τον περασμένο Δεκέμβριο το Υπουργείο Ανάπτυξης δημοσιοποίησε σε συνέντευξη τύπου την πρόθεσή του να προχωρήσει σε συγκεκριμένες αλλαγές στον Αγορανομικό Κώδικα, παρουσιάζοντας στους δημοσιογράφους το σχέδιο με τις προβλεπόμενες νέες ρυθμίσεις, το οποίο και επρόκειτο να δώσει προς διαβούλευση.

Tα όσα προβλέπονται στο άρθρο 6 του σχεδίου του Νέου Κώδικα για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές καθώς και η δημοσιοποίηση αυτών προτού τεθούν σε διαβούλευση, προκάλεσαν μεγάλες και έντονες αντιδράσεις των φορέων που αντιπροσωπεύουν τους έμπορους, τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους, αλλά και την Εκκλησία.

Ισχύον νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των Καταστημάτων την Κυριακή

Ο βασικός νόμος που ρυθμίζει το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων είναι ο Ν. 2224/94, όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 3377/05. Ως προς την λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή, ορίζει ότι η λειτουργία των, κατά το άρθρο 1 του Ν.Δ. 1037/1971 «Περί χρονικών ορίων λειτουργίας καταστημάτων και εργασίας του προσωπικού αυτών», καταστημάτων είναι ελεύθερη, καθ' όλες τις ώρες και τις ημέρες της εβδομάδας πλην της Κυριακής και των ημερών αργίας¹. Με το Άρθρο 12 του Ν.3377/2005, το ενιαίο πλαίσιο ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων καθορίζεται για τις καθημερινές ημέρες μέχρι την 21.00 ώρα και το Σάββατο μέχρι την 20.00 ώρα. Ν.2224/1994

Άρθρο 12 του Ν.3375/2005: Κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται τις Κυριακές και τις ημέρες αργίας η λειτουργία των πρατηρίων υγρών καυσίμων, εστιατορίων, ζαχαροπλαστείων, «μπαρ», καφενείων, γαλακτοπωλείων, κυλικείων και συναφών καταστημάτων, ανθοπωλείων, περιπτέρων και εξομοιουμένων καταστημάτων, φωτογραφείων, στιλβωτηρίων και αμιγών καταστημάτων λιανικής πωλήσεως ξηρών καρπών.

Σε αυστηρά οριοθετούμενες περιοχές δήμων και κοινοτήτων που έχουν ανακηρυχθεί ως τουριστικοί τόποι, μπορεί να επιτρέπεται η λειτουργία την Κυριακή και τις ημέρες αργίας ορισμένων καταστημάτων που εξυπηρετούν την τουριστική κίνηση με απόφαση του οικείου νομάρχη, μετά από σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Τουρισμού και των οικείων Επαγγελματικών Οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων του νομού.

Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του πλαισίου λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές κρίθηκε αναγκαία όπως δηλώνεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης προκειμένου να επιτευχθούν οι ακόλουθοι στόχοι:

• Η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τα κρατούντα σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Η εξασφάλιση της δυνατότητας στους Έλληνες καταναλωτές και τους τουρίστες περισσότερων ημερών και ωρών για να κάνουν τις αγορές τους
• Το «ζωντάνεμα» του κέντρου των πόλεων
• Η προστασία του υγιούς ανταγωνισμού και η παροχή του απόλυτου πλεονεκτήματος των Κυριακών στα μικρά και μεσαία καταστήματα, ως λύση στην προσπάθεια επιβίωσης του μικρού και μεσαίου λιανεμπορίου σε μια περίοδο κρίσης, όπως η σημερινή
• Η δημιουργία των προϋποθέσεων για την αύξηση των θέσεων εργασίας, χωρίς να επηρεαστεί κατά κανέναν τρόπο το εργασιακό καθεστώς των εργαζόμενων υπαλλήλων στις επιχειρήσεις αυτές

Εδώ τα σχόλια, οι παρατηρήσεις, οι προβληματισμοί και οι απαντήσεις δικές σας. Οι δικές μου είναι οι εξής :

ΠΕΝΤΕ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ :

1. Ενώ ήδη από το 2005, με την ψήφιση του Ν. 3377/2005, υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας των καταστημάτων με διευρυμένο ωράριο (5 πμ έως 9 μμ τις καθημερινές και 5 πμ έως 8 μμ τα Σάββατα), το ωράριο αυτό δεν εξαντλείται ακόμη και σε προνομιακές αγορές στα κέντρα των μεγάλων πόλεων και από μεγάλες ή μικρές αλυσίδες. Επομένως, η πολιτεία σε συνεργασία με τους αρμόδιους εμπορικούς φορείς θα έπρεπε να εξετάσουν ποιο είναι το «παραγωγικό» ωράριο των καταστημάτων, ώστε να εξασφαλίζεται μέσω των κατάλληλων μέτρων αφενός η καλύτερη δυνατή λειτουργία της αγοράς, αφετέρου η καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των καταναλωτών.
2. Στο Λονδίνο, για παράδειγμα, παρά την πληθώρα ερευνών που εξαίρουν τη συμβολή της Κυριακής ως προς την αύξηση του όγκου των πωλήσεων, η πρακτική εφαρμογή της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή δείχνει αρνητικά αποτελέσματα για τα μικρά καταστήματα. Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο της BRC – KPMG (5/9/2012) φαίνεται πτώση των πωλήσεων, γεγονός που πυροδότησε για άλλη μια φορά την κριτική εναντίον της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή καθώς όπως αναφέρει η ACS τα μικρά καταστήματα παρουσίασαν μείωση των πωλήσεών τους, το κέρδος από τα οποία μεταφέρθηκε στα μεγάλα καταστήματα και πως η λειτουργία την Κυριακή δεν επέφερε ουδεμία θετική αλλαγή στις πωλήσεις τους. Αντίστοιχα, η Συνομοσπονδία Διανομέων Χονδρικής (Federation of Wholesales Distributors) αναφέρει πως δεν υπάρχει οικονομική ή κοινωνική βάση για την απελευθέρωση της Κυριακής καθώς αποδείχτηκε στην πράξη ότι οι καταναλωτές δεν την χρειάζονται και τα τοπικά καταστήματα επιβαρύνονται σημαντικά.
3. Σε έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας στη Γερμανία προκειμένου να διαπιστώσει τις επιπτώσεις στην απασχόληση από τη διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, το 43% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι δεν υπήρξε καμία μεταβολή θετική ή αρνητική στην απασχόληση, το 36% δήλωσε ότι μείωσε τις θέσεις απασχόλησης ενώ μόνο το 21% δήλωσε ότι αύξησε τις θέσεις απασχόλησης εξαιτίας του διευρυμένου ωραρίου
4. Ως προς το επιχείρημα της μείωσης των τιμών ως αποτέλεσμα της επέκτασης της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή πολύ περισσότερο από τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων επιδρά σειρά παραγόντων που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά, όπως η ολιγοπωλιακή συγκρότηση των επιμέρους αγορών, η ιλιγγιώδης αύξηση των έμμεσων φόρων, αλλά και η μέχρι τώρα αδυναμία της Πολιτείας να θέσει με τρόπο αποτελεσματικό εμπόδια στον ιδιότυπο «έλεγχο τιμών» που επιβάλλουν οι ολιγοπωλιακά συγκροτημένοι επιχειρηματικοί όμιλοι. (ΟΚΕ Γνώμη πρωτοβουλίας 06/02/2012)
5. Ως προς την προσωπική ζωή των εργαζόμενων, αυτοαπασχολούμενων, εργοδοτών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων Πρέπει να επισημανθεί ότι σύμφωνα και με το δίκαιο της Ε.Ε. η Κυριακή είναι η εβδομαδιαία ημέρα ανάπαυσης για παιδιά και εφήβους και θεωρείται επίσης η ημέρα που περισσότερο από κάθε άλλη εξυπηρετεί το συνδυασμό επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, δεδομένου ότι οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια είναι συνήθως κλειστά και οι γονείς σπίτι. Η Κυριακή είθισται να έχει μεγάλη σημασία για την κοινωνική, την πολιτιστική, την αθλητική και την γενικότερη συμμετοχή των εργαζομένων σε κοινωνικές δραστηριότητες.

Και όλα αυτά όταν το εμπόριο απώλεσε 93.500 θέσεις εργασίας, συγκεντρώνοντας μόλις 673.400 απασχολουμένους, με αποτέλεσμα η απασχόληση στο εμπόριο να διαμορφώνεται για πρώτη φορά από το 1999 κάτω από τις 700.000 θέσεις. (Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2012)

Ζητάμε σοβαρή απάντηση στο ΕΡΩΤΗΜΑ :

Αφού δεν είναι δανειακή η μνημονιακή υποχρέωση, αφού με στοιχεία του ΟΟΣΑ οι Έλληνες είναι φτωχότεροι τουλάχιστον κατά 25%, έχει μειωθεί το εισόδημά μας κατά 40% και βλέπει ύφεση μέχρι το 2015, αφού κανείς από τους εμπλεκόμενους παράγοντες της αγοράς αυτοαπασχολούμενοι, μικρομεσαίοι, εργαζόμενοι δεν επιθυμούν το άνοιγμα των καταστημάτων την Κυριακή, γιατί η ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης επιμένει;

Και ασφαλώς δεν είναι απάντηση Υφυπουργού το “....και τα Ανθοπωλεία ή τα Βενζινάδικα είναι ανοικτά....”
Γιατί σε αυτό το επίπεδο η απάντηση είναι ότι και άλλοι “οίκοι” είναι ανοικτοί όμως εμείς δεν θέλουμε την Πατρίδα μας και την ζωή μας μπου......@@ !!! και τα καταστήματά μας θέλουμε να παραμείνουν “οίκοι εμπορίου”.