Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου για την παραλία της Νέας Χώρας και οι ευθύνες όσων ασελγούν επί των ελεύθερων χώρων της πόλης.

Τώρα πριν την έναρξη της νέας τουριστικής περιόδου και εν’ αναμονή της δημοσίευσης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) για το καθεστώς εκμετάλλευσης του αιγιαλού και της παραλίας αξίζει να κάνουμε έναν απολογισμό του περυσινού καλοκαιριού για την παραλία της Νέας Χώρας, στην οποία η πρόσβαση σε λιγοστές ίντσες άμμου είχε καταστεί ένα πρόβλημα για δυνατούς λύτες. Πηγές του κακού η ακηδία των δημοτικών μας αρχόντων, η πολιτική του κράτους απέναντι στους ΟΤΑ, και η αγαστή σύμπλευση κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγαλοεπιχειρηματιών του τουρισμού.

Τον Μάρτιο και τον Μάϊο του 2013 τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών εξέδωσαν δύο Κ.Υ.Α. με αντικείμενο την «Απευθείας παραχώρηση με αντάλλαγμα του δικαιώματος απλής χρήσης, αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α Βαθμού».[1] Ο στόχος και των δύο ήταν βασικά εισπρακτικός: το Υπουργείο Οικονομικών επιθυμούσε να ενθυλακώσει από τους δήμους ένα μέρος των χρημάτων που εισέπρατταν από την μίσθωση των αιγιαλών. Ωστόσο, η έκδοσή τους είχε και ορισμένες αναπάντεχες παρενέργειες: η Κ.Υ.Α. του Μαρτίου στερούσε από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις την δυνατότητα χρήσης του αιγιαλού που βρίσκεται μπροστά από τις εγκαταστάσεις τους, αναγκάζοντάς τις να μπουν σε διαδικασίες δημοπράτησης με ανταγωνιστές. Οι ξενοδόχοι, ακόμη και αν πλειοδοτούσαν στην δημοπρασία, δεν είχαν εξασφαλίσει την εκμετάλλευση των χώρων έμπροσθεν των επιχειρήσεών τους καθώς η Κ.Υ.Α. πρόβλεπε την ύπαρξη ελεύθερου χώρου 100 μέτρων από τον επόμενο δημοπρατούμενο κοινόχρηστο χώρο.

Οι δήμαρχοι Χανίων και Πλατανιά έσπευσαν να υπερασπιστούν το καθεστώς ασυδοσίας που τα τελευταία 30 χρόνια έχει επιβληθεί στις τσιμεντοποιημένες ακτές της Β. Κρήτης, ανάγοντας τα προβλήματα μερικών ξενοδοχειακών μονάδων σε «ζήτημα μέγιστης σημασίας» για την τοπική οικονομία εν’ όψει της νέας τουριστικής περιόδου.[2] Οι ίδιες δημοτικές αρχές αγνοούν όσους πολίτες αντιμετωπίζουν την παραλία όχι ως «οικονομικά υποκείμενα» αλλά ως τη μοναδική διέξοδο και αναψυχή τους καλοκαιρινούς μήνες και αρνούνται να πληρώσουν ένα ακόμη χαράτσι για να κάνουν το μπάνιο τους.

Η κυβέρνηση, μόλις αντιλήφθηκε τι συνέβη, φρόντισε να παρέμβει επ’ ωφελεία των μεγαλοξενοδόχων. Στα τέλη Απριλίου του 2013 κατέθεσε τροπολογία η οποία επέτρεπε την χωρίς δημοπρασία εκμίσθωση του έμπροσθεν από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις αιγιαλού με απλή αίτηση στις Κτηματικές Υπηρεσίες για την μίσθωση του μεσολαβούντος παλαιού αιγιαλού.[3] Εν συντομία, ο νομοθέτης φρόντισε να ανταμείψει όσους επένδυσαν στην τσιμεντοποίηση της παραλίας, δίνοντάς τους ως δώρο και το δικαίωμα «ομπρελοποίησης» του όμορου αιγιαλού. Και ως επιστέγασμα ακολούθησε ένα ακόμη ρουσφέτι προς τους μεγαλοξενοδόχους: μείωσε το αντίτιμο της παραχώρησης από το ήμισυ στο ένα τέταρτο της μέσης τιμής απλού δίκλινου μετά λουτρού (Νόμος 4179-2013/ ΦΕΚ Α 175, 8-8-13, άρθρο 26, σ.2783). Μακάρι η κυβέρνηση να επιδείκνυε παρόμοια ευαισθησία και για την ευημερία του μέσου πολίτη που στενάζει από τα χαράτσια και την λιτότητα!

Με βάση τις Κ.Υ.Α. οι ΟΤΑ, που προεισπράττουν το 30% του οφειλόμενου μισθώματος, υποχρεώνονται να στείλουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. το 20% των ακαθάριστων εσόδων τους. Αναλαμβάνουν, επίσης, να μεταβιβάζουν το δικαίωμα εκμετάλλευσης σε τρίτους μέσω δημοπρασίας με βάση την νομοθεσία που ισχύει για την εκμίσθωση των ακινήτων του δήμου. Προς ικανοποίηση των εκμισθωτών, αλλά σε βάρος των πολιτών, το πλάτος της ελεύθερης λωρίδας κατά μήκος της ακτής, το οποίο προβλέπεται «για την ελεύθερη κίνηση των λουομένων και την αποφυγή ατυχημάτων» μειώθηκε από 5 σε 3 μέτρα. Με βάση, λοιπόν, το σύστημα της ομορίας, η παραλία και ο αιγιαλός της Νέας Χώρας παραχωρήθηκαν χωρίς δημοπρασία στις τουριστικές επιχειρήσεις της Ακτής Παπανικολή. Οι τελευταίες εκμίσθωσαν τον «έμπροσθεν της άσκησης της δραστηριότητάς τους κοινόχρηστο χώρο» (Κ.Υ.Α., Δ10Β 1053970/1672ΕΞ 2013, αρθ. 9, παρ. α, σ. 7-8), στερώντας από τους πολίτες τους λιγοστούς ελεύθερους χώρους με άμμο της παραλίας.

Η Ανοικτή Συνέλευση Νέας Χώρας θέτει τα παρακάτω ερωτήματα στην εποπτεύουσα αρχή, τον Δήμο Χανίων, και στους επιχειρηματίες της παραλίας, για τον τρόπο εφαρμογής του νέου καθεστώτος εκμίσθωσης της παραλίας της Νέας Χώρας:

1.         Οι εκμισθωτές σεβάστηκαν τους «περιορισμούς» που προβλέπει η Κ.Υ.Α. (2-5-13, σ. 19), όπου δηλώνεται ρητά ότι «Το εμβαδόν που καταλαμβάνουν τα τοποθετούμενα «σετ» [δηλ. 1 ομπρέλα με τραπεζάκι και 2 ξαπλώστρες] δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το 50% της επιφάνειας που έχει συνολικά παραχωρηθεί»;

2.         Τηρήθηκε η «καθοιονδήποτε τρόπο απαγόρευση περαιτέρω υπεκμίσθωσης των κοινόχρηστων χώρων από τους μισθωτές» (Κ.Υ.Α., 2-5-13, σ. 8);

3.         Γιατί ο Δήμος Χανίων ανέχθηκε τις αυθαιρεσίες των επιχειρηματιών –αψευδείς μάρτυρας των οποίων ήταν η έλλειψη ελεύθερων λωρίδων άμμου στην παραλία της Νέας Χώρας. Γιατί δεν ενήργησε ώστε, όπως προβλέπει η Κ.Υ.Α., «μέσω των εντεταλμένων οργάνων του […] σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνει καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινόχρηστων χώρων, να ενημερώνει άμεσα τις κατά τόπους αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες» για να επιβάλλουν όσα ορίζει η νομοθεσία (Κ.Υ.Α., 2-5-13, αρθ. 7, σ. 6);

4.         Πόσο νόμιμη ήταν η παραχώρηση από το δήμο τμήματος παραλίας σε επιχείρηση που ήταν κλειστή καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Η δημοτική αρχή δεν ήταν ικανή να επιβάλλει τα νόμιμα στους επιχειρηματίες, δεν λειτούργησε με διαφάνεια σε σχέση με τους πολίτες και γι’ αυτό η σιωπή της είναι εξίσου ένοχη με την παρανομία των εκμεταλλευτών των δημόσιων χώρων. Αναμένουμε, λοιπόν, απαντήσεις και θα επανέλθουμε.

Το περυσινό καλοκαίρι ήταν εφιάλτης για πολλούς λουόμενους που δεν διέθεταν χρήματα ή αρνούνταν να πληρώσουν για να κάνουν το μπάνιο τους, υπό αυτές τις συνθήκες, στην παραλία της Ν. Χώρας. Χωρίς την κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας ο εφιάλτης αυτός θα εξακολουθήσει να μας στοιχειώνει, αλλά επί τα χείρω, καθώς οι ενδιαφερόμενοι προετοιμάζονται ήδη να εκμεταλλευθούν το δικαίωμα της ομορίας στον ύψιστο βαθμό μετατρέποντας κάθε ακάλυπτο χώρο της Ακτής Πανανικολή σε τουριστική επιχείρηση. Την ίδια στιγμή η φύση, που δεν καταλαβαίνει από έωλα επιχειρήματα και παλαιοκομματικές κορώνες δημάρχων και δημοτικών συμβούλων, θα συνεχίσει να εκδικείται τις κοινωνίες, τρώγοντας την άμμο της θάλασσας, όπως ο άνθρωπος ασυλλόγιστα τσιμεντοποιεί τις ακτές και υπερθερμαίνει τον πλανήτη. Σε μερικά χρόνια δεν θα υπάρχουν παραλίες προς εκμετάλλευση, ξαπλώστρες ή τραπεζάκια για να τοποθετηθούν σε αμμουδιές ή παραλιακούς δρόμους.[4]

Ενώπιον αυτού του μέλλοντος που με μαθηματική ακρίβεια προδιαγράφεται, ΤΩΡΑ, ΣΗΜΕΡΑ, μπορούμε, όσο ακόμη υπάρχει αιγιαλός και παραλία να τις προστατεύσουμε. Η στάση μας στις δημοτικές εκλογές, τιμωρώντας όσους ασέλγησαν και συνεχίζουν να ασελγούν επί των δημόσιων χώρων αυτής της πόλης αποτελεί ένα αναγκαίο, αλλά όχι επαρκές, πρώτο βήμα. Ο συνεχής έλεγχος της εξουσίας και ο συντονισμός των πολιτών σε επίπεδο συνοικίας είναι περισσότερο επιτακτικός από ποτέ. Διότι οι αυθαιρεσίες του περυσινού καλοκαιριού δεν εκθέτουν μόνο την παρούσα δημοτική αρχή, αλλά και τους πολίτες οι οποίοι οφείλουν επιτέλους να διεκδικήσουν τη χαμένη παραλία για λογαριασμό των ίδιων και των παιδιών τους.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΝΕΑΣ ΧΩΡΑΣ

---

[1] Κ.Υ.Α., 29 Μαρτίου 2013, αρ. πρωτ. Δ10Β 1053970/1672ΕΞ2013 και Κ.Υ.Α., 2 Μαΐου 2013 αρ. πρωτ.Δ10Β1075164/2439ΕΞ2013.

[2] Βλ. http://www.newsnow.gr/article/406866/provlimata-me-athemito-antagonismo-stin-ekmisthosi-ton-paralion-diamartyries-dimon.html και Εφημ. Χανιώτικα Νέα, 18-4-2013.

[3] ΦΕΚ Α 107/9-5-2013, Υποπαράγραφος ΙΔ.4.

[4] Για τις ανθρωπογενείς φύσεως καταστροφές που έχουν επισυμβεί στην ακτογραμμή της Β. Κρήτης βλ, Φωτεινή Σπύρου, Η διάβρωση των ακτογραμμών της Κρήτης, διπλωματική διατριβή, επιβ. καθ. Κ. Συνολάκης, Πολυτεχνείο Κρήτης, (Χανιά χ.χ.), διαθέσιμη στο http://poseidon.library.tuc.gr/artemis/MT2010-0032/MT2010-0032.pdf.