Εκδρομή στο νησάκι της Σούδας

Μπορεί να έχει καταγραφεί διοικητικά ως νησάκι της Σούδας, όμως στην πραγματικότητα το καταπράσινο νησί των 88 στρεμμάτων στη μέση του κόλπου της Σούδας ανήκε στους κατοίκους των Στερνών Ακρωτηρίου. "Κάποιοι από μας γεννήθηκαν εδώ, κάποιοι μεγάλωσαν εδώ, κάποιοι πέθαναν  εδώ, κάποιοι ψάρευαν, κολυμπούσαν, έπαιζαν εδώ" έλεγε ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Στερνών το Σάββατο, μιλώντας έξω από  την εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο νησί που μετά από πολλές δεκαετίες υπό "στρατιωτική διοίκηση" δέχεται εδώ και μερικά χρόνια επισκέπτες πολιτών.

Στην εκδρομή που οργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος και το Τοπικό Συμβούλιο Στερνών, ήταν πράγματι, άνθρωποι που γνωρίζουν το νησί σαν την παλάμη τους, όπως ο γιός του φαροφύλακα (υπήρχε κάποτε και φάρος στο νησί), κι άλλοι που μέχρι πριν από 20 χρόνια προσέγγιζαν  και ψάρευαν στα πεντακάθαρα νερά του. Ξαναλειτούργησαν την εκκλησία, κάτι που γίνεται σπάνια πια, ξαναζωντάνεψαν το έθιμο της αρτοκλασίας που το κρατάνε τα παιδιά ενώ η δραστήρια και πολύξερη φιλόλογος του Γυμνασίου Κουνουπιδιανών και Στερνιανή Ασπασία Τσουρλάκη μας ξενάγησε στο βενετσιάνικο κάστρο και μας ταξίδεψε στους θρύλους και την εκπληκτική ιστορία του νησιού. Η Ασπασία Τσουρλάκη δεν παρέλειψε να θυμίσει την ύπαρξη του οθωμανικού νεκροταφείου που μεταφέρθηκε από το νησί, στην απέναντι ακτή του Λουτρακίου (τον τοίχο του οποίου γκρέμισαν ιδιώτες επιχειρηματίες) αλλά και την ύπαρξη των ερειπίων ενός βενετσιάνικου κουλέ, πάνω από το Λουτράκι στο λόφο Καλόγερο, όπου κατέληγε η αλυσίδα που έκλεινε τον κόλπο της Σούδας, και τα οποία θάφτηκαν κάτω από τόνους μπάζια, όταν ιδιώτες εργολάβοι καταπάτησαν και έχτισαν μέσα στον αρχαιολογικό χώρο.
Και αγναντεύοντας όλοι εμείς την υπέροχη θέα από τις κορφές των προμαχώνων του φρουρίου που δεσπόζει στο νησί, είδαμε από κοντά την όμορφη λιμνοθάλασσα και το γραφικό λιμανάκι και το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου στις ακτές που σήμερα βρισκονται οι εγκαταστάσεις της Βάσης και που κάποτε ήταν ένα από τα ομορφότερα μέρη του Ακρωτηρίου.
Το νησάκι, που ευτυχώς παραμένει υπό την εποπτεία του ναυστάθμου Κρήτης, αλλιώς θα είχε πιθανότατα καεί, ή καταπατηθεί, ή ερημώσει, αποτελεί ένα άριστα συντηρημένο πάρκο, με πρωτοφανή μέτρα πυρασφάλειας,  αλλά και κάποιες περιοχές "άβατες" στο κοινό. Εγινε επισκέψιμο μετά από χρόνια προσπαθειών του πρώην Δημάρχου Σούδας Γιάννη Περάκη και μπήκε στο πρόγραμμα ανάδειξης ενετικών οχειρώσεων "Κάστρων Περίπλους"  από το οποίο χρηματοδοτήθηκαν κάποιες υποδομές.  Είναι επισκέψιμο τους καλοκαιρινούς μήνες, δύο φορές την εβδομάδα με καραβάκι που ξεκινάει από το λιμάνι της Σούδας.





ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η νησίδα της Σούδας βρίσκεται στην Είσοδο του όρμου της Σούδας,  Στη νησίδα "Σούδα" αρχικά υπήρχε αρχικά μόνο η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και γι’ αυτό το νησί πριν οχυρωθεί λεγόταν Φραρονήσι (Φράροι ή Φλώροι είναι οι καθολικοί μοναχοί).
Εκεί βρίσκεται η Φορτέτζα, βενετσιάνικο φρούριο που κτίστηκε το 1571 μ.Χ. με σκοπό τον έλεγχο της εισόδου του κόλπου από τους Ενετούς. Για τους θαλασσοκράτορες Βενετούς ο κόλπος δεν είχε στην πραγματικότητα μεγάλη σπουδαιότητα, γιατί οι γαλέρες τους ήταν πλοία ελαφριά και τα σήκωναν τα νερά του λιμανιού των Χανίων και του Χάντακα όπου είχαν και τους ταρσανάδες τους και τις ναυπηγούσαν. Η ασφάλεια του όμως ήταν μεγάλης σημασίας για τους Βενετούς και για αυτό το λόγο κτίσανε το φρούριο στο νησάκι της εισόδου του ούτως ώστε να τον προστατεύει. Η Σούδα ακόμα σήμερα χρησιμοποιείται υπό αυτήν τη μορφή και είναι μια σημαντική ελληνική ναυτική βάση. Για αυτό το λόγο στη βάση της Σούδας δεν επιτρέπονται οι επισκέπτες και η λήψη εικόνων. Η Σούδα είναι μια από τις τρεις βάσεις που διατηρούνται από τη Βενετία μετά το 1715.
Αναφέρεται ότι ο οπλισμός του φρουρίου το 1630 ήταν 44 κανόνια διαφόρων διαμετρημάτων και 9185 μπάλες. Τα τείχη περιέβαλαν όλη την έκταση του νησιού της Σούδας. Στο βόρειο μέρος ήταν ο προμαχώνας Martinengo και ο προμαχώνας Μichiel. Ανάμεσα τους μια μικρή πόρτα οδηγούσε στο χαμηλότερο κομμάτι του νησιού της Σούδας, όπου ήταν το νεκροταφείο και ο επιπρομαχώνας Mocenigo και μια δεξαμενή. Στην ανατολική πλευρά ήταν οι στρατώνες και μπροστά τους βρίσκονταν τρεις δεξαμενές, αποθήκες, ο κήπος και η εκκλησούλα της Παναγίας La Madonnina. Στη νοτιοδυτική πλευρά ήταν ο προμαχώνας Orsino και η πύλη του φρουρίου. Στη δυτική πλευρά ήταν τρεις δεξαμενές και αποθήκες πυρομαχικών και πολεμοφοδίων, το πεδίο ασκήσεων και ο ανεμόμυλος.
Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κρήτη το 1669 δεν κατέλαβαν το μικρό αυτό φρούριο και έτσι η νησίδα της Σούδας ήταν ένα καταφύγιο των Κρητών επαναστατών έως και το 1715 οπότε έπεσε και αυτό στα χέρια των Τούρκων. Στο βορειοδυτικό πλευρό του, σε μικρή απόσταση, ένα άλλο μικρό νησάκι σχεδόν στρογγυλό, αναφέρεται στους Βενετσιάνικους χάρτες ως νησί των κουνελιών. Στην αρχαιότητα τα νησάκια αυτά ονομάζονταν Λευκαί. Το όνομά τους προέρχεται από την αρχαία ελληνική μυθολογία κατά την οποία λέγεται ότι οι Σειρήνες ηττήθηκαν από τις μούσες, τις οποίες συναγωνίσθηκαν σε κάποιο μουσικό αγώνα και στεναχωρήθηκαν τόσο που τα φτερά τους, έπεσαν από τους ώμους, έγιναν λευκές και μπήκαν στη θάλασσα, και έτσι δημιουργήθηκαν τα νησάκια λευκαί. (Στεφ. Βυζάντιος).