Ιστορική μνήμη και ηθικό χρέος: οι εκτελέσεις συνεχίζονται....

Ομιλία της Ασπασίας Τσουρλάκη για την εκδήλωση μνήμης των δέκα εκτελεσθέντων στις Στέρνες Ακρωτηρίου από τους Γερμανούς στην προηγούμενη κατοχή.

Η σημερινή εκδήλωση μνήμης απευθύνεται κυρίως στα νιάτα και το μικρό παιδί που βρίσκεται μέσα σε κάθε παρευρισκόμενο. Γιατί πρέπει να δούμε τα πράγματα από την αρχή.

Στρατιώτες σημαδεύουν με τα όπλα. Είναι παιδιά από 17 έως το πολύ 25 ετών. Έχουν μεγαλώσει σε μια εξαθλιωμένη Γερμανία. Έχουν γαλουχηθεί με τις αρχές του φασισμού. Πίστεψαν στο όραμα ενός καλύτερου κόσμου στα μέτρα τους. Σκόρπισαν το θάνατο και τη φρίκη.

Απέναντί τους οι πατεράδες, οι παππούδες, οι συγγενείς μας. Το μυαλό τους αδειάζει. Η ψυχή τους έχει αντιληφθεί τι θα συμβεί. Φεύγουν. Άδοξα ή ένδοξα. Γι΄αυτούς εκείνη τη στιγμή ένα πράγμα μετρά. Ποιος θα μεγαλώσει τα παιδιά τους. Αν θα καταφέρει η γυναίκα τους να αναστήσει την οικογένεια που πρόλαβε να δημιουργηθεί. Έχουν ήδη χάσει αδέλφια και συγγενείς στο αλβανικό μέτωπο και στις κατά περιοχές μάχες στην Κρήτη. Οι ίδιοι υπήρξαν θύματα μιας απόφασης. Για κάθε ένα νεκρό Γερμανό, θα εκτελούνται δέκα άμαχοι.

Ριπές πολυβόλων. Σηκώνεται σκόνη κι αντάρα από τα νεκρά κορμιά. Αφαιρέθηκαν ζωές. Έπεσαν άνθρωποι νεκροί. Εκτελέστηκαν άμαχοι.

Αυτοί που λίγες ώρες πριν ήταν στήριγμα για τα σπίτια τους έπαψαν να υπάρχουν.

Χήρες και ορφανά παρακολουθούν. Το ίδιο και οι γονείς τους. Γέροντες που αξιώθηκαν να θάψουν τα εκτελεσμένα παιδιά τους.

Το έγραψε κι ο Ηρόδοτος. Η ειρήνη είναι προτιμότερη του πολέμου. Στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς τους. Στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους.

Κι έπειτα ένα χωριό, ένα νησί, μια χώρα, ο κόσμος ολόκληρος βυθίστηκε στο μαύρο. Μαύροι τοίχοι, μαύρα πανιά, κουρτίνες και σεντόνια. Τα βρέφη τυλίχτηκαν σε μαύρες πάνες. Τα μικρά παιδιά φόρεσαν μαύρα φορέματα. Οι χήρες καταδικάστηκαν σε μαύρη ζωή.

Αυτή τη θλίψη 73 χρόνια μετά την κουβαλάμε στο αίμα μας οι μεταγενέστεροι, την κουβαλά το γενετικό μας υλικό. Οι μεγαλύτεροι γνωρίζουν την αιτία. Οι νεότεροι τη βιώσαμε έμμεσα μα καθοριστικά.

0Όταν ένας λαός ξεχνά την ιστορία του, είναι υποχρεωμένος να την ξαναζήσει. Ξεχάσαμε και είμαστε υπεύθυνοι γι’ αυτό.

Οι μεγαλύτεροι έφυγαν από το σπίτι και τη ζωή μας. Οι γιαγιάδες έπαψαν τις ιστορίες. Η ιστορία έγινε βιβλίο και τα βιβλία δεν τα θέλουμε.

Πιστέψαμε στην ύλη και το χρήμα. Ονειρευτήκαμε το σπίτι, το αυτοκίνητο και την πισίνα που το αμερικάνικο πρότυπο μας επέβαλε. Παρακολουθήσαμε με ευλαβική πίστη την τηλεόραση. Χαθήκαμε στη μοναξιά της υπερβολικής επικοινωνίας μέσω ίντερνετ.

Σταματήσαμε να παράγουμε. Χάσαμε την αυτάρκεια του κήπου μας. Ρήμαξαν οι ελιές και τα αμπέλια και οικοδομήσαμε με μανία και το τελευταίο χωράφι μας.

Κι αφού αποκοπήκαμε από τη γη, ψάξαμε έναν μισθό, μια θέση ικανή να θρέψει εμάς και την οικογένειά μας. Χρησιμοποιήσαμε θεμιτά και αθέμιτα μέσα γι’ αυτό.

Δε ζυμώσαμε ξανά ψωμί, δεν έχουμε δικό μας γάλα. Αγοράζουμε τα πάντα κι όταν αυτά ακρίβυναν γίναμε σκλάβοι τους.

Σήμερα οι εκτελέσεις συνεχίζονται αθόρυβα και μεθοδικά.

Πληρώνουμε χαράτσι για το σπίτι μας κι έγινε φόβος και τρόμος στα μάτια μας ο λογαριασμός της ΔΕΗ.

Το φόρο τον πληρώνει ο μικρομεσαίος και ο συνταξιούχος. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και λιγότεροι, οι πολλοί αποδεκατίζονται από την ανάγκη και καταλήγουν φτωχότεροι.

Το μίσος και η πάλη δε στρέφονται σε ορθούς αποδέκτες, απουσία ταξικής συνείδησης. Κατηγορούμε ο ένας τον άλλο για νωθρότητα, για λάθη και παραλείψεις. Φταίει ο γιατρός και η νοσοκόμα, ο υπάλληλος, ο στρατιωτικός, ο δάσκαλος.

Φταίει αυτός που βρίσκεται απέναντί μας κι όχι ο σχεδιαστής και ο φορέας της εκάστοτε πολιτικής. Φταίει ο τελευταίος τροχός της άμαξας, ο εύκολος στόχος κι όχι η ετεροκινούμενη πολιτική πραγματικότητα της χώρας μας εδώ και αιώνες.

Λάβαμε δάνεια κατά την Επανάσταση του 21 για να μας αναγνωρίσουν οι Δυνάμεις, δώσαμε αναγκαστικά κατοχικά δάνεια στη Γερμανία, σήμερα εξακολουθούμε να πιστεύουμε στον αέναο δανεισμό.

Ξεκινάμε τη ζωή οφειλέτες. Ξεκινάμε τη ζωή υπόλογοι.

Είμαστε υπόλογοι όμως για έναν μόνο λόγο.

Δεν ξέρουμε ιστορία. Αγνοούμε την ιστορία μας.

Αφήνουμε το αίμα των κοινωνικών αγώνων του ανθρώπου στη λήθη.

Ακολουθούμε το συρμό και θυσιάζουμε σε επιβεβλημένες συνήθειες και πρακτικές ακόμη και τα παιδιά μας. Τα παιδιά που θωρακίζουμε με δήθεν προσόντα την ίδια στιγμή που τους στερούμε το παιχνίδι.

Επιτρέψαμε σε αυτή τη χώρα να γίνουν αυτοσκοπός οι πανελλαδικές εξετάσεις. Καταργήσαμε κάθε έννοια συνεργασίας και συλλογικής δράσης. Ενδιαφερόμαστε μόνο για τα μικροσυμφέροντα του στενού μας κύκλου. Και ονειρευόμαστε μια καλύτερη κοινωνία με φιλόδοξες μονάδες που κοιτάζουν μόνο τον εαυτό τους.

Αυτό δε γίνεται.

Ας επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας λοιπόν κι ας θέσουμε μικρούς κι εφικτούς στόχους. Οφείλουμε να δώσουμε τη βάση στην παιδεία και να απαιτήσουμε το αυτονόητο. Να έχουμε σχολεία. Σχολεία ελεύθερα, αυτάρκη, ανοιχτά σε όλους, εμπνευσμένα.

Κι έπειτα χώροι σαν κι αυτόν να αξιοποιηθούν στην πράξη. Ας καταθέσουμε όλοι τη γνώση και το μεράκι μας. Να μάθουμε εδώ μέσα να ζυμώνουμε, να κεντάμε, να πλέκουμε, αξιοποιώντας τη σοφία όσων ξέρουν.

Να μυηθούμε στη μουσική, την ποίηση, τη λογοτεχνία, το θέατρο, τις εικαστικές τέχνες. Σ’ αυτά κρύβονται οι λύσεις στο αδιέξοδο που έχουμε περιέλθει. Όλοι μαζί μπορούμε. Ας μην αφηνόμαστε πια στις μονάδες.

Ας πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας.

Διαθέτουμε και τη δυναμική και τη διάθεση.

Κυρίως, όμως, μέρες σαν τη σημερινή ,επιβάλλεται να θυμηθούμε πως έχουμε το ηθικό χρέος να το πράξουμε.